Mikro ve nanoplastikler, okyanusun en uzak derinliklerinden akciğerin en derin kısmına kadar, insan mide-bağırsak sistemi de dahil olmak üzere hayatımızın her yerini işgal etti. Artık bu tür plastikten kaçış yok.
Mikro ve nanoplastikler, okyanusun en uzak derinliklerinden akciğerin en derin kısmına kadar, insan mide-bağırsak sistemi de dahil olmak üzere hayatımızın her yerini işgal etti.
Viyana Tıp Üniversitesi kısa süre önce Exposure & Health dergisinde bir araştırma yayınladı ve bu araştırma kişi başına haftada ortalama beş gram plastik parçacığın insan mide-bağırsak sistemine girdiğini gösteriyor.
Önceki çalışmalar zaten insan kanında ve organlarında parçacıklar bulmuştu. Mikroplastiklerin anne karnındaki bebeklere de zarar verdiği tespit edildi.
Mikroplastikler nedir?
1950’lerden bu yana 8,3 milyar tondan fazla plastik insan yapımı oldu ve bunun %79’u çöplüklerde ve doğal çevrede son buluyor.
Atılan plastik, su yollarımıza ve toprağımıza giren mikro ve nanopartiküllere ayrılır. Boyutları 0,001 ile 5 milimetre arasında değişen mikroplastikler ve 0,001 milimetreden küçük olan nanoplastikler sonunda deniz ürünleri ve hatta meyve ve sebzeler yoluyla besin zincirimize giriyor.
Ayrıca plastik şişelerden içtiğimizde vücuda girebiliyorlar, bu şişelerden günde 1,5-2 litre su içen insanlar yılda 90 bin plastik parçacığı yutuyor.
Viyana Tıp Üniversitesi’nden yapılan bir araştırma, “Coğrafi konumlarına bağlı olarak musluk suyu kullananlar, yedikleri miktarı 40.000 plastik parçacığa kadar azaltabilir” diyor.
Bu parçacıkların bir başka kaynağı da birçok sağlık ve güzellik ürününde bilinçli olarak kullanılan mikro parçacıklardır.
STK Plastik Vakfı (PSF) tarafından yürütülen araştırma, L’Oréal Paris, Garnier, Nivea, Gillette, Oral-B, Head & Shoulders ve diğerleri gibi lider markaların 10 kozmetik ürününden yaklaşık 9’unun mikroplastik parçacıklar içerdiğini ortaya çıkardı.
Mikroplastiklerde hangi sağlık riskleri bulundu?
Yutulan mikro ve nanoplastiklerin bir sağlık riski oluşturup oluşturmadığını araştırmak için çok sayıda araştırma devam ediyor, ancak uzun vadeli etkileri hala büyük ölçüde bilinmiyor.
Viyana Tıp Üniversitesi’nden araştırma ekibi, raporlarında mevcut bilimsel bilginin durumunu özetliyor ve gastrointestinal sistemden geçen parçacıkların bağırsak mikrobiyomunun bileşiminde değişikliklere yol açtığını belirtiyor.
Bu değişiklikler obezite, diyabet ve kronik karaciğer hastalığı gibi metabolik hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.
Çalışma, “Parçacıkların yerel iltihaplanmayı ve bağışıklık tepkisini tetiklediği bulundu ve özellikle nanoplastikler, kanser oluşumunda rol oynayan kimyasalları etkinleştirebilir” diyor.
Parçacıkların vücudunuza girmesini önlemek için ne yapabilirsiniz?
Yiyecekleri plastik kaplar yerine porselen tabaklarda mikrodalgada pişirmek ve evi havalandırmak önerilen çözümlerden bazılarıdır.
Yiyecek satın alırken plastik ambalajlardan kaçınmak da yardımcı olabilir. Çalışmalar çay poşetlerinde ve hatta önceden pişirilmiş pirinçte parçacıklar buldu.
Filtrelenmiş musluk suyu içmek de yardımcı olabilir, çünkü yutulan partikülleri şişelenmiş suya kıyasla neredeyse yarı yarıya azaltır.
Giysilerimiz ayrıca yıkama sırasında çok miktarda sentetik parçacık açığa çıkarır. Çamaşır makinenizdeki tüyleri tutan bir filtre, mikroplastiklerin yıkanarak dışarı çıkmasını önleyebilir. Bununla birlikte, sentetik liflerden tamamen kaçınmak ve bunun yerine yün, ipek ve kenevir gibi doğal malzemeleri tercih etmek de önemlidir.
Ek olarak, tek kullanımlık plastikleri sınırlandırmayı amaçlayan destekleyici politikaların önemli ve olumlu bir etkisi vardır.
