Avrupa toplumu derin bir dönüşüm geçiriyor. Saçını kıranların sayısı artıyor. Daha uzun yaşam beklentisi, düşük doğum oranı, savaş sonrası neslin emekliliği… Ekonomilerimizi yönlendiren bunlar.
Avrupa toplumu derin bir dönüşüm geçiriyor. Saçını kıranların sayısı artıyor. Daha uzun yaşam beklentisi, düşük doğum oranı, savaştan sonra doğan neslin emekli olması… Bunlar ekonomimizi yönlendiren nedenler.
Reel ekonominin bu bölümünde, giderek daha büyük bir sınavdan geçen sağlık sistemimize daha yakından bakalım.
Ama önce, yaşlanan bir Avrupa hakkındaki bilgilerimizi tazeleyelim.
Avrupalıların 2060’ta bugün olduğundan daha fazla çocuğu olacak. Ancak bu, nüfusun yaşlanmasını engelleyemez. Çünkü yaşam beklentisi artmaya devam edecek. Öte yandan, sürekli göçün 2040 yılından itibaren azalması beklenmektedir.
Sonuç olarak, çalışan genç nüfusun uzun vadede beslemek zorunda kalacağı emekli sayısını iki katına çıkaracaktır.
Şu anda 65 yaş üstü her birey için 4 kişi çalışmak zorunda. Ancak yaşlanma krizi nedeniyle bu sayı 2023’te 2’ye düşecek.
2060 yılında her çalışan bir emekli maaşını karşılayacak. 2023-2060 yılları arasında çalışan nüfus 9 milyon azalacak.
Bu tablo 3 parçaya bölündüğünde daha net hale gelmektedir. 2007-2011 yılları arasındaki ilk dönemde çalışan nüfus arttı. 2012-2022 yılları arasında genç nüfus artacak ve savaş sonrası doğan nüfusun tamamı emekli olacak. Ancak bu gidişat, çalışan nüfus tarafından dengelenecektir. Ancak 2023’ten başlayarak, yaşlı nüfus büyüdükçe çalışan sayısı azalmaya devam edecek.
“Avrupa Komisyonu Yaşlanma Raporu 2015”: http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/european_economy/2014/pdf/ee8_en.pdf
Maithreyi Seetharaman, euronews:
Yaşlı insan sayısındaki artış sağlık bakım maliyetlerini artıracaktır. Uzun süreli bakım maliyetleri hem orta hem de uzun vadede 16 Avrupa ülkesinin bütçesine ağır yük getirecek.
Sadece yaşa bağlı harcamalara bakacak olursak, 2060 yılında gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 2 artacak.
Bu durumu yerinde gözden geçiren Guillaume Desjardins, Slovenya’ya giderek raporu ve sağlık sistemleri konusunda çıkarılan dersleri gözden geçirdi.
Francis, emekli:
“79 yaşındayım. sağlığım yerinde Yürüyorum, araba kullanıyorum, bisiklete biniyorum ve kayak yapıyorum.”
Ne yazık ki, tüm yaşlılar Franci kadar şanslı değil. Sağlık maliyetleri Avrupalı ailelere ve sağlık sistemlerine büyük faturalar olarak geri dönüyor:
“Banyolu bir oda için ayda 660 Euro kira ödüyorum. Başka hiçbir masrafım ve ihtiyacım yok.”
Natasa Schwartbartl, sosyal görevli:
“Kendi masraflarını karşılamak zorundalar. Yapamazlarsa çocukları devreye girmek zorunda kalıyor. En kötü durumda, kimsenin parası yoksa, hükümet masrafları karşılar.”
Guillaume Desjardins, euronews:
“Önümüzdeki yıllarda tahminlere göre Avrupa’nın nüfusu %3 oranında artacak. Ama 2060 yılında yaşlı insan sayısı bugünkünden yüzde 60 daha fazla olacak. Bu, onlara bakmak, ihtiyaçlarını karşılamak, yani daha fazla istihdam anlamına gelir».
Slovenya, zorunlu sağlık sigortasına çalışan katkı paylarına bağlı olması nedeniyle işgücü piyasasındaki dalgalanmalara karşı savunmasızdır. Sağlık harcamalarını dengelemek için kanserin erken teşhisi, kapsamlı ve uzun vadeli tedavi sigortası teminatı gibi ihtiyati tedbirler üzerinde durulmaktadır.
Guillaume Desjardins, euronews:
“Slovenya, yaş piramidiyle ilgili maliyetlerle başa çıkma sorunuyla yüzleşmeye başladı bile. 2060 yılında, nüfusun yaşlanmasının maliyeti Avrupa ulusal hasılasının yüzde 1,4’ü ve Slovenya’nın yüzde 6,8’i olacaktır.
Natasa 10 yıl sonra emekli olacak. O ve yaşıtı diğerlerinin daha eski bir toplumun yükünü taşıyabilecek bir sisteme ihtiyacı var. Yükün devlet ve vatandaş arasında paylaşılması kaçınılmazdır. Slovenya’da sosyal sigorta kısmen özelleştirilmiştir. Huzurevleri artık finanse edilmiyor. Diğer AB ülkeleri duruma uyum sağlamak için emeklilik yaşını yükseltti.
Bostjan Vasle, teknik direktör, İMAD:
“Göç olmadan bu sorunu çözemeyiz. İnsanları gelip Slovenya’da çalışmaya çekmenin yollarını bulmalıyız. Bu onların hayatı, işi ve tabii ki emekliliği için geçerlidir.
Peki bugünün hedeflerinden sapmadan nasıl emeklilik ekonomisine dönüştürülebilir? Çünkü eminiz ki Franci, arkadaşları ve biz bir gün yaşlanacağız.
Maithreyi Seetharaman, euronews:
Slovenya başka bir konuyu gündeme getiriyor. 2060 yılına kadar Avrupa ülkelerinin yarısının nüfusu azalacak. Peki bu sağlık sistemi için ne anlama geliyor?
Pedro Barros, Lizbon Nova Üniversitesi’nde ekonomi profesörüdür. Portekiz sağlık reformu Pratikte tam olarak ne anlama geliyor? Avrupa tüm bunlardan hangi dersleri çıkarabilir?
Ekonomi profesörü Pedro Barros:
“Gerçekte, deneyimlerimiz bize bu reformları elde etmenin bizim için zor olduğunu öğretiyor. Bunlar uzun zaman alıyor. SSN Bizim yaptığımız gibi uzun vadeli bir sağlık sistemi oluşturmak da 10 yıl alıyor. Henüz yolun yarısındayız. Bu nedenle, en büyük sorunlardan biri işlerin tam olarak nasıl yapılacağı, yeni fikirlerin insanlara nasıl kabul ettirileceği ve profesyonellerin ve yaşlıların farklı modellere geçişinde başarılı olunacağıdır.
euronews:
“Bu model farklı sistemlerin olduğu bir Avrupa’da uygulanabilir mi?”
Ekonomi profesörü Pedro Barros:
“Evet, tabii ki uygulanabilir. Böylece çeşitli fikir ve tercihlere de hitap edilmektedir. En büyük sorun insanların tepkisidir. Örneğin, evde insanların tedavisinin sadece doktorlar tarafından değil, hemşireler ve terapistler tarafından da yönetildiği gerçeğini muhtemelen yeniden düşünmek gerekecektir.”
euronews:
“Bu tür reformlar, ekonominin büyümesi için gereken iş fırsatlarını beraberinde getirebilir.”
Ekonomi profesörü Pedro Barros:
“Bazen insanların hayatlarının düzenini abartıyoruz. Ancak insanlara farklı seçenekler sunulduğunda her zaman en pahalı olanı seçmezler. Yeni yöntemleri test edebiliriz. Yaşlı insanların katkıları da yeni işlerin kurulmasına olanak sağlayacaktır. Onu zaten görüyoruz. Kişilerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için firmalar takip edilebilecek destek araçları sunmaktadır. Sosyal sigorta, fırsatlar yaratmak için onlardan ilham almalıdır”.
euronews:
“Bunlar fırsatlar. Ancak, uzun süreli tedavilerin artan maliyetlerinin riskleri ne olacak?
Ekonomi profesörü Pedro Barros:
“Buradaki olumlu nokta, maliyetleri azaltmak için yeniden yapılanmayla bunu değiştirebileceğimiz. Yalnız yaşayabilmek söz konusu olduğunda, risklerden biri evde kalmaktır. Ancak insanlar evde kalmayı ve bu riskle yaşamayı tercih ettiğinde, onları görmeye geldiğimizde veya telefonda durumlarını sorduğumuzda, muhtemelen onları hastaneye götürmekten daha ucuza gelecektir. Master plana baktığımızda karmaşık konular olduğu aşikar. Ancak duruma yeni bir açıdan baktığımızda önemli bir finansal risk olmayacak.
euronews:
“Sence sorun Avrupa’da doğru yönde ele alınıyor mu?”
Ekonomi profesörü Pedro Barros:
“Aslında herkese uyan tek bir poliçe bulmak kolay değil. Ancak sağlık yararları konusunda ülkeler arasında paylaşılabilecek yeni bir bakış açısına sahip olmak iyi bir başlangıç noktasıdır ve politikanın uygulanmasını sağlayacaktır. Her şeyden önce, insanların yaşlandıkça ne istediklerine ve kendilerine nasıl davranılmasını istediklerine bakmanız gerekir. Bu nedenle, onlar için en iyi politika, kapanmak yerine, bulundukları ve kendi ihtiyaç ve beklentilerini daha iyi karşılayabilecekleri bir sistemde daha sağlıklı olmaya çalışmak gibi görünüyor.
euronews:
“Pedro, bu daha olgun Avrupa için daha olgun bir vizyona ihtiyacımız var. Size ve izleyicilerimize çok teşekkürler. Tekrar buluşana kadar.
“Avrupa yaşlanma değerleri ve sağlık yararları”:
http://ec.europa.eu/health/ageing/policy/index_en.htm
